De tegenvraag die je kan stellen is, waarom alle moeite steken in een foto die door de schemeromstandigheden bijna onmogelijk is om te nemen? Fotograferen is immers het schrijven met licht en als er weinig of geen licht is, dan valt er ook moeilijk te schrijven! Voor de meeste fotografen wordt deze tegenvraag als irrelevant beschouwd, het gaat immers om de kracht van het resultaat en niet het persoonlijk ongemak bij het fotograferen. Komt bij dat als de plaat lukt dit veel meer voldoening geeft voor degene die hem heeft gemaakt en het eindresultaat is meer onderscheidend want er zijn relatief veel minder mensen die zich met dit soort fotografie bezig houden.
Dit artikel gaat eerst in op de techniek van het schemer- en nachtfotograferen. Daarna wil ik, ter inspiratie, wat mogelijkheden aanreiken om mee aan de slag te gaan.
De kleur van het licht (kleurtemperatuur) en Witbalans
We hebben allemaal geleerd dat hoewel het licht wit lijkt, zodra het door een prisma valt zich splitst in de kleuren van de regenboog. Beginnend met de kleuren: rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo naar violet. De kleur die een voorwerp afgeeft ontstaat door het feit dat alle andere kleuren door dat voorwerp worden geabsorbeerd. Dus we zien iets als een rode bal, omdat alle andere kleuren uit het kleurenspectrum worden opgenomen. Een wit voorwerp straalt alle licht terug zonder opname en een zwart voorwerp absorbeert alle kleuren.
Kijken we naar kunstmatig licht, zoals een lamp, dan blijkt al snel hoe we door onze ogen in de maling worden genomen. Het licht lijkt wit door een kleurcorrectie die door onze hersenen wordt uitgevoerd. Onze camera, die een dergelijke correctie niet uitvoert, zal de werkelijke kleur van het licht weergeven en dit als een blauwe of rode zweem over de foto leggen.
Iets dergelijks gebeurt ook met het zonlicht want alleen op het hoogtepunt van de zon op een onbewolkte dag zal het licht werkelijk wit zijn. Zijn er wolken waardoor het licht wordt gefilterd dan verdwijnen de onderste kleuren als eerste uit het kleurenspectrum en neigt de kleur van het zonlicht naar blauw (of zelfs grauw). Aan het begin van de dag en tegen de avond, als de zon in de buurt van de horizon is worden juiste de bovenste kleuren uit het spectrum gefilterd waardoor de kleur van het licht neigt naar rood/oranje.
De kleur van het licht wordt ook wel de kleurtemperatuur genoemd en uitgedrukt in graden Kelvin. Beginnend bij 0 K vindt je het rode licht zoals dat wordt afgegeven door vlammen, daarna kom je in het oranje gebied van het kaarslicht, om vervolgens in het geel/groene gebied van de tungsten (kunstmatige) verlichting te komen, daarna volgt het echt witte daglicht, om vervolgens te eindigen in het donkerblauw van een blauwe lucht.
(bron: lampenwereld.nl)
Als fotograaf moet je je altijd bewust zijn van de kleur van het licht en de mogelijke correctie daarvan die je op de camera moet instellen. Hiervoor wordt de Witbalans instelling gebruikt. De meeste moderne camera's hebben hiervoor een automatische (Auto Witbalans - AWB) aan boord. Deze analyseert het beeld en bepaalt de beste witbalans. Tegenover de Auto staat de Manual stand, waarbij je een wit voorwerp (bv een A4-tje) voor de camera houdt en instelt dat hij die kleur als referentie voor de witbalans moet instellen. Tussen Auto en Manual kan je nog kiezen uit een aantal voor ingestelde waarden bv: Daglicht (daylight) voor een gemiddeld daglicht met zonlicht, blauwe lucht en wat wolken, Bewolkt (cloudy) voor een bewolkte lucht. Tungsten voor kunstmatig licht met een warme / rode zweem. Fluorescent voor kunstmatig licht met een koude zweem. Het is aan te bevelen de camera altijd in de Auto stand te zetten waardoor een bovengemiddeld goed resultaat wordt gehaald. Het is toch heel vervelend om alle vakantiefoto's te moeten corrigeren als standaard voor de fluorescent stand was gekozen.
Het inkleuren van de scene - Witbalans
Nu we weten wat de kleur van het licht doet en hoe we de camera vertellen de juiste kleur, onder de verschillende omstandigheden, via de witbalans te bepalen, kunnen we op een goede manier hiervan gebruikmaken bij het inkleuren van de scene bij schemering of in de nacht. Bij schemering en juist bij het intreden ervan, laat de zon door het zgn avondrood het landschap, de personen, huizen en andere voorwerpen rood, oranje en geel inkleuren. Is het nacht, dan moet je bewust zijn van soorten straatverlichting, maanlicht, vuurwerk e.d. die ieder met hun eigen kleur gevolg kan hebben voor de inkleuring van de scene. Dus de instelling van de Witbalans is Key! Overigens kan je de zorg om de juiste instelling open laten voor de nabewerking in een programma als Lightroom, als je de foto's in het RAW-formaat schiet.
Het inkleuren van de scene - Belichting
Een beetje fotograaf kent het effect van overlichting en onderbelichting op de kleuren van een foto. Een te lange belichting wast de kleuren uit. Onderbelichting versterkt (saturatie) van de kleuren en maakt het achteraf nog goed mogelijk om in photoshop de belichting nog wat bij te stellen. Voor de inkleuring van een scene met een zonsondergang is een belichtingscorrectie ten zeerste aan te bevelen. Als je een voorwerp op de voorgrond zet en de ondergaande zon recht achter dit voorwerp, moet je bewust zijn van een juist belichting. Experimenteer eens met het volgende: doe een spot metering op de lucht en het licht zo dicht als mogelijk bij het felste gedeelte van het licht, zet deze waarden vast en zoom uit om een compositie te kiezen met het voorwerp in de zoeker en maak de foto. Doe vervolgens een normale belichting waarbij de camera op basis van bv een matrix of een centrum-gewogen gemiddelde metering de belichting bepaalt en maak de foto. De derde is door de pop-up flitser of een externe flitser aan de camera te koppelen en de camera de belichting te laten bepalen en dan af te drukken. Als je het goed hebt gedaan levert de eerste manier een foto op waarbij het onderwerp zelf donker tot zwart is en het licht erachter goed is vastgelegd, dit zijn zogenaamde silhouet-foto's.
Bij twijfel over de juiste compensatie van de belichting, met de +/- knop, kan je altijd terugvallen op de bracketing mogelijkheid van je camera. Stel deze in op het gewenste aantal foto's en belichtingsstapjes een maak de foto's. Vergelijk deze dan op het scherm om vervolgens na keuze de goede compensatie via de +/- knop in te stellen.
Samengevat: zorg bij onder/opgaande zon voor een onderbelichting van de foto via de +/- knop om de rode/oranje/gele kleuren van het licht extra te verzadigen. Gebruik de invulflits om dichtbij de lens geplaatste voorwerpen goed te belichten.
Verbeteren van de zonsondergang
De foto's zijn gemaakt en thuisgekomen worden ze naar de computer overgezet. Een eerste blik op de foto's is meestal, dit kan beter! Maar gelukkig is hier de hulp van Photoshop om de meest elementaire verbeteringen te maken en daarmee de foto zo spectaculair als het in werkelijkheid was te maken. De handelingen hiervoor zijn gelukkig simpel en heel doeltreffend.
Levels; stel handmatig, of via Autolevels de feitelijke wit-,zwart, en grijswaarden in.
Hue & Saturation; deze instelling doet wonderen voor de verzadiging van de kleuren en kan zelfs op individuele kleuren worden losgelaten.
Gausian Blur; gebruik dit filter op bv een gemaskerd gedeelte van de lucht om een mogelijk gestreept/geblokt kleurverloop in wolken/lucht of corona te egaliseren.
Verscherpen (unsharp mask); is de laatste handeling om de foto mooi te verscherpen.
Slecht weer
Is zo'n omstandigheid waarbij we ons terug trekken in de beschutting van het huis en schuilen voor betere tijden. Veel fotografen zullen hun dure apparatuur niet bloot willen stellen aan storm, hagel en regen. En natuurlijk is een grauwe aanblik niet iets wat direct bij je opkomt voor een mooie foto. Er is echter een type storm dat wel fantastische foto's kan opleveren: de storm waarbij af en toe een flard zon doorkomt en nog mooier als dit ook nog een regenboogeffect oplevert. Als je dan ook nog het geduld kan opbrengen en het geluk hebt dat zo'n flard zonlicht precies jouw onderwerp belicht is het showtime!! Om teleurstelling te voorkomen stel ik voor dat je de camera in de bracketing stand hebt staan om zo foto's met een verschillende belichting te maken en daarmee de verwachting dat er altijd eentje tussen zit die goed belicht is. De foto die iets onder- of overbelicht is levert vaak het beste beeld op.
Donkere locaties
Ook overdag kan je de schemering of duisternis in locaties opzoeken om contrast en diepte in de foto aan te brengen. Een voorwerp dat zich deels in de duisternis bevindt en door een streep zonlicht wordt belicht kan zo alle aandacht voor zich opeisen. Dit kan bijvoorbeeld in een bosgebied, een bergvallei, een steeg tussen twee huizen. Speel ook hier met de witbalans en de lichtmeting en flits zo nodig gericht in op het voorwerp, om het gewenste resultaat te halen.
Een perfecte maan
Een landschap met een volle maan daarboven kan een hele mooie foto opleveren. Het maken van zo'n foto is moeilijk.
Nacht
Geen opmerkingen:
Een reactie posten