Sluitertijden - tip1; de essentie van de sluitertijd

De sluitertijd is praktisch gezien de tijd die gebruikt wordt om het licht op desensor van de camera te laten vallen. Als je een compactcamera hebt zou het wel eens kunnen zijn dat je de sluitertijden niet zelf kan regelen.

Een voorbeeldje: als het donker wordt, is er minder licht beschikbaar. Voor een correcte
belichting zal de sluiter dus langer open moeten blijven staan om toch voldoende licht
op de sensor te laten vallen. Anders krijg je een te donkere en daarmee onderbelichte foto!

Combinatie van diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid

De combinatie van diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid (ISO waarde) bepaald feitelijk de hoeveelheid licht die op de sensor valt. Deze factoren zijn rekenkundig aan elkaar verbonden. De meeste spiegelreflexcamera's bieden naast een automatische stand ook semi automatische standen en zelfs een volledige handmatige stand waarbij je alle instellingen voor diafragma, sluitertijd en lichtgevoeligheid zelf kan bepalen. Bij de semi-automatische standen heb ofwel de mogelijkheid om zelf het diafragma te kiezen en de camera de bijbehorende sluitertijd te laten kiezen, of omgekeerd.

Welke impact heeft een lange of juist een heel korte sluitertijd?


Korte sluitertijd


Een korte sluitertijd zal de actie of beweging bevriezen. Bijvoorbeeld een langsrijdende auto
zal compleet stilgezet worden, zelfs tot aan de wielen toe. Alle gevoel van beweging en
snelheid is dan uit de foto verdwenen. Korte sluitertijden zijn geschikt om een actiemoment te
bevriezen. Zoals de basketbal die door het netje gaat. Als je vervolgens ook nog de auto volgt met je camera, kan je de achtergrond volledig vervagen. Net als je de ogen knijpt met veel licht en bij tegenlicht je maar heel kort in de lichtbron kan kijken, zal de camera ook in dat soort situaties de behoefte hebben aan korte sluitertijden.

Lange sluitertijd

Een lange sluitertijd heeft ook zijn leuke kanten. Een beweging, zoals bijvoorbeeld een waterval wordt niet bevroren maar geeft een mooi wollig/melkachtig effect. Een lange sluitertijd is verder nodig om onder moeilijke lichtomstandigheden zoals schemering of zelfs 's nachts toch zonder extra flitslicht foto's te kunnen maken. Een sluitertijd van seconden of minuten (tot een half uur of langer) zijn dan nodig. Een statief is dan noodzakelijk! Als globale regel kun je wel stellen dat je voor lange sluitertijden (langer dan 1/60s) beter een statief kunt gebruiken.

Grens tussen uit de hand fotograferen en noodzakelijk gebruik van een statief
 
Het kan in sommige gevallen wel zonder statief, maar dan heb je wel een vaste hand nodig. In de andere gevallen zal het dan helaas een onscherpe foto opleveren. Als ezelsbruggetje
kun je daarvoor de volgende stelregel gebruiken: 1 gedeeld door de brandpuntafstand is je maximale sluitertijd om nog uit de hand te fotograferen. Daarbij moet je wel rekening houden met de cropfactor van je camera. Die is meestal 1,5 (Sony, Nikon) of 1,6 (Canon) of zelfs 2 (Olympus).